Als je het bovenstaande googelt kom je uit op een veldtocht in 1831 van Willem I tegen de Belgen. Maar dat historische feit bedoel ik hier niet. ‘De tiendaagse veldtocht’ is namelijk onder predikanten een welbekende term voor de periode vlak voor Kerst tot en met Nieuwjaarsdag. Het is de periode waarin opeens een hele stapel met preken klaar moet zijn. Een periode waarin sommige predikanten (voor wie ik groot respect heb, want ik hoor daar niet bij) totaal wel 15 keer mogen voorgaan in een dienst. Ga maar na: sommigen preken vier keer op een zondag (nogmaals: respect!). De tiendaagse veldtocht begint traditioneel op de zondag voor Kerst. De tweede ‘slag’ is op 1e kerstdag, de derde op 2e kerstdag, de vierde op de zondag tussen Kerst en Oud en Nieuw, de vijfde op Oudejaarsdag en de 6e op Nieuwjaarsdag. Dit jaar hebben predikanten een ‘gelukje’, want dit jaar valt Oudejaarsdag op zondag.
Misschien vind je dat ik er wel heel werelds, aards over praat en valt je dat vies tegen van een dominee. We mogen toch de blijde boodschap verkondigen en hebben daarvoor een hoge roeping én verantwoordelijkheid gekregen. Deze column is ook zeker niet bedoeld om medelijden op te roepen. Maar toch, ook als predikant ben je mens. En als mens klinkt het natuurlijk wel heel stoer, die periode te omschrijven als de ‘tiendaagse veldtocht’. In veel plaatsen in Nederland is de jaarlijkse veldtocht nogal versoberd, omdat er in veel gemeentes op 1e Kerstdag nog maar één dienst is en op 2e Kerstdag en met Oud en Nieuw helemáál geen diensten meer worden gehouden. Maar op Urk houden we deze gewoonte in ere. We hebben er zelfs nog een extra dienst bij: Oudjaarsmorgen (en dan heb ik het nog niet eens over de vele extra vieringen, zoals de kerstnachtdienst, Sing4Him en zondagsschool).
Nee, ik klaag niet. De familie-etentjes, tot diep in de nacht vuurwerk afschieten: ik heb het nooit enorm gemist in deze periode. Maar soms botst het wel eens met wat je mag verkondigen. In de preek mag je het hebben over een heerlijke vakantieperiode, die het voor de meesten ook is. Maar zelf ren je maar door. Je mag spreken over ‘vrede op aarde’, maar thuis woedt er wel eens een felle oorlog tussen de beide kinderen, waarvoor je niet de tijd hebt om die te sussen. Pas liep Evi met een blauw oog rond (die had ze al, maar dit keer was de rand om haar oog heen óók blauw), omdat Esmee aan het dansen was geweest met de afstandsbediening en haar daar per ongeluk mee had geslagen. In deze tijd van ‘#MeToo’ en machtsmisbruik ben je al gelijk bang dat de mensen er wat van zouden gaan denken…
Tegelijkertijd doe ik maar even een oproep aan jongeren én ouderen: willen jullie de dominees een beetje ontzien op Oudjaarsdag dit keer? Ze zijn vaak al een beetje gestrest en als er dan ook nog om de haverklap een knal klinkt van vuurwerk onder de kerkdienst of je weg moet duiken op de weg naar huis… Zeker ook omdat het dit jaar op zondag valt… Alvast bedankt!
Ik heb het nog niet over het einde van de tiendaagse veldtocht gehad. Ik schreef dat dat einde valt op 1 januari, maar dat klopt niet helemaal. Het einde van de tiendaagse veldtocht ervaar ik altijd een dag later, op 2 januari. Geradbraakt van de vele diensten en visites en oliebollen eten word je dan elk jaar weer wakker gebeld. En op het moment dat je je dan afvraagt welke halvegare er om half 8 al belt, weet je het weer: het is 2 januari. Het moment dat in domineesland alle preekbeurtenregelaars bellen voor het jaar erop. Ja, je leest het goed. Op 2 januari 2018 wordt er al gebeld voor de tiendaagse veldtocht van Kerst 2019… En vaak al eerder, in december 2017. Iets waar ik nooit aan zal wennen. Bij de gemeenteberichten plaats ik altijd weer D.V. (Deo Volente: als God het wil), maar zelf passen mijn preekbeurtafspraken niet eens in mijn net nieuwe agenda… Een tikkeltje dubbel voelt het soms wel. Dat de strijd met die oude mens al gelijk op 2 januari, bij het einde van de tiendaagse veldtocht, nog volop aanwezig is, merk ik wel doordat ik toch weer hoop dat veel gemeentes mij bellen. Of zul je dit jaar aan populariteit hebben ingeleverd? Je merkt het wel: niets menselijks is een dominee vreemd: jaloezie, hoogmoed en egoïsme zijn eigenschappen die juist op het einde van de veldtocht weer in alle hevigheid opkomen. Ook na de ‘tiendaagse’ gaat de strijd dus gewoon verder… Wat ben ik dankbaar dat ik de strijd tegen die oude mens ook D.V. in 2018 niet alleen zal hoeven doen.
Gezegende dagen en een voorspoedig 2018 toegewenst!
Ds. E.J. de Groot